با ورود به فصل پاییز و کاهش محسوس دما، بسیاری از افراد با پدیده تشدید دردهای عضلانی و درد مفاصل مواجه می‌شوند. این چالش به‌ویژه برای کسانی که از بیماری‌های مزمن اسکلتی-عضلانی نظیر آرتروز، آرتریت روماتوئید یا فیبرومیالژیا رنج می‌برند، می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. سفتی، درد و خستگی عمومی از جمله شکایات رایجی هستند که با فرارسیدن این فصل افزایش می‌یابند. اما چرا این تغییرات آب و هوایی تا این حد بر دردهای مفصلی اثرگذار است و چه راهکارهایی برای مدیریت و پیشگیری از آن‌ها وجود دارد؟
افزایش درد مفاصل در فصل پاییز؛ یک چالش سلامت عمومی
بر اساس اظهارات دکتر بشری شیرین آخیسکا، متخصص فیزیوتراپی، تغییرات فصلی تنها به کاهش دما محدود نمی‌شود، بلکه نوسانات فشار اتمسفریک نیز نقش مهمی در تشدید دردهای مفصلی ایفا می‌کند. این تغییرات محیطی، به‌ویژه در افراد مستعد، می‌تواند منجر به مکانیزم‌هایی شود که آستانه درد را پایین آورده و ناراحتی را افزایش دهد. درک این مکانیزم‌ها، گام اول در یافتن راهکارهای مؤثر برای مقابله با درد مفاصل پاییزی است.
تأثیر سرما و تغییرات جوی بر تشدید دردهای مفصلی
تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل متعددی در تشدید دردهای مفصلی در فصول سرد دخیل هستند:
تغییرات فشار اتمسفریک: با کاهش دما، فشار اتمسفریک نیز دچار نوسان می‌شود. این تغییرات می‌تواند باعث انبساط بافت‌های اطراف مفاصل شده و در نتیجه، فشار بر روی آن‌ها را افزایش دهد که منجر به درد مفاصل و سفتی می‌گردد.
افزایش رطوبت هوا: رطوبت بالاتر در پاییز می‌تواند منجر به از دست رفتن بیشتر گرمای سطح بدن شود. این کاهش حرارت، اسپاسم‌های عضلانی را تحریک کرده و حس درد و گرفتگی را تشدید می‌کند.
کاهش جریان خون: هوای سرد باعث انقباض عروق خونی می‌شود و در نتیجه، جریان خون به عضلات و مفاصل کاهش می‌یابد. این امر منجر به تنش بیشتر در عضلات و از دست رفتن انعطاف‌پذیری می‌شود که در نهایت به افزایش درد مفاصل می‌انجامد.
افت سطح سروتونین: کاهش ساعات روشنایی روز و کمتر قرار گرفتن در معرض نور خورشید، بر تولید سروتونین (هورمون شادی) در بدن تأثیر منفی می‌گذارد. کاهش سطح سروتونین می‌تواند آستانه تحمل درد را کاهش داده و باعث شود فرد، دردهای مفصلی را با شدت بیشتری احساس کند.
استراتژی‌های مؤثر برای مدیریت درد مفاصل: از تغذیه تا سبک زندگی
دکتر آخیسکا تأکید می‌کند که با اعمال تغییرات ساده اما پیوسته در سبک زندگی، می‌توان به طور قابل توجهی از تشدید دردهای مفصلی در پاییز پیشگیری کرد و آن‌ها را مدیریت نمود. این راهکارها شامل موارد زیر است:
فعالیت بدنی منظم: حداقل سه روز در هفته، ۳۰ تا ۴۵ دقیقه پیاده‌روی در فضای آزاد می‌تواند به حفظ تحرک مفاصل و کاهش استرس کمک کند. علاوه بر این، ورزش‌هایی مانند پیلاتس، یوگا و شنا به حفظ انعطاف‌پذیری و سلامت ستون فقرات بسیار مفید هستند. همواره قبل از شروع تمرینات، ۱۰ دقیقه گرم کردن و حرکات کششی را فراموش نکنید و به پیام‌های بدن خود توجه کنید.
توجه به پوشش مناسب و حفظ گرما:
شروع روز با حرکات کششی ملایم برای بهبود انعطاف‌پذیری.
پوشیدن لباس‌های گرم و چندلایه هنگام خروج از خانه، به‌ویژه برای محافظت از نواحی مستعد درد مفاصل مانند زانو، مچ، کمر و گردن. لباس‌های ضدباد و با قابلیت تنفس انتخاب کنید تا از تعریق بیش از حد جلوگیری شود.
خواب کافی و باکیفیت: خواب مناسب برای عملکرد بهینه سیستم ایمنی، تعادل هورمونی و سلامت روانی حیاتی است.
تغذیه هوشمندانه و مکمل‌ها: رژیم غذایی شما نقش کلیدی در کنترل التهاب و درد مفاصل دارد.
اهمیت ویتامین D: کمبود ویتامین D می‌تواند باعث خستگی، ضعف و دردهای مفصلی گسترده شود. سطح ویتامین D خود را با آزمایش بررسی کرده و با مشورت پزشک، مکمل‌های لازم را مصرف کنید.
نقش طلایی ادویه‌ها در کاهش التهاب و درد مفاصل
علاوه بر توصیه‌های فوق، برخی مواد غذایی و ادویه‌ها به دلیل خواص ضدالتهابی قوی خود، می‌توانند به تسکین درد مفاصل کمک شایانی کنند. دکتر آخیسکا مصرف این موارد را توصیه می‌کند:
زنجبیل و زردچوبه: این دو ادویه قدرتمند به دلیل ترکیبات فعال مانند کورکومین در زردچوبه و جینجرول در زنجبیل، دارای خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده درد هستند. مصرف آن‌ها به صورت چای، افزودن به غذا یا مکمل (با مشورت پزشک) می‌تواند مفید باشد.
چای سبز: سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، به‌ویژه EGCG، که به کاهش التهاب و حمایت از سلامت غضروف‌ها کمک می‌کند.
غذاهای ضدالتهاب: مصرف مواد غذایی مانند سبزیجات برگ سبز (اسفناج، کلم پیچ)، ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین) به دلیل اسیدهای چرب امگا-۳، روغن زیتون فرابکر، بذر کتان و گردو نیز به کاهش التهاب و تسکین درد مفاصل کمک می‌کند.
چه زمانی برای درد مفاصل به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالی که راهکارهای خانگی و تغییر سبک زندگی می‌توانند در مدیریت دردهای مفصلی مؤثر باشند، شناخت علائم هشداردهنده که نیاز به مداخله پزشکی دارند، بسیار حیاتی است. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، فوراً با پزشک خود مشورت کنید:
علائم هشداردهنده دردهای مفصلی:
درد شدید و ناگهانی که با استراحت یا درمان‌های اولیه بهبود نمی‌یابد.
تورم، قرمزی یا گرمی غیرطبیعی در اطراف مفصل.
محدودیت قابل توجه در دامنه حرکتی مفصل یا ناتوانی در استفاده از آن.
تب، خستگی مفرط یا کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه با درد.
با درک صحیح دلایل تشدید درد مفاصل در پاییز و به‌کارگیری راهکارهای پیشگیرانه و درمانی مناسب، می‌توان این فصل زیبا را با راحتی و نشاط بیشتری تجربه کرد. مشاوره با متخصصین سلامت برای یک برنامه درمانی شخصی‌سازی شده همواره توصیه می‌شود.
مطالب مرتبط
- شناخت و مقابله با آدم‌های سمی: راهنمای جامع حفظ سلامت روان در برابر روابط فرسایشی
- ضرورت بازبینی اولویت‌ها در تئاتر ایران: چرا «شاهنامه» جایگزین «الیور توئیست» نمی‌شود؟
- «عکسی تاریخی از محمدرضا پهلوی و اردشیر زاهدی در کنار کعبه رونمایی شد»
- آژانس فضایی اروپا برای تامین غذای فضانوردان در مأموریت‌های طولانی به هوا و ادرار روی می‌آورد
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.