در روزهای گذشته خبری مبنی بر آسیب رسیدن به کاروانسرای ۴۰۰ساله گنجعلی‌خان کرمان از سوی یک بستنی‌فروشی درون‌مجتمعی منتشر شد. مدعیان می‌گویند مخزن فاضلاب این غرفه روزانه بیش از ۲۰۰ لیتر آب وارد چاه سپتیک می‌کند و سطح آب تا زیر بنای اثر تاریخی بالا آمده است. از سوی دیگر، مسئولان میراث فرهنگی کرمان این اتهامات را رد کرده و تأکید دارند هیچ نشانه‌ای از پوسیدگی یا رطوبت مخرب در سازه دیده نشده است.
ادعاها و نگرانی‌ها
- ورود مستمر بیش از ۲۰۰ لیتر آب به مخازن سپتیک زیرزمینی و بالا آمدن سطح آب تا نزدیکی پی‌های بنای صفوی
- احتمال انحلال آهک ملات، رشد جلبک و نمک‌زدگی دیوارها بر اثر نفوذ رطوبت در دوره‌های طولانی
واکنش مسئولان میراث فرهنگی
معاون میراث کرمان و مدیر پایگاه جهانی گنجعلی‌خان ضمن بازدید میدانی تأکید کردند: ۱. این بستنی‌فروشی از زمان ثبت جهانی کاروانسرا (دو سال پیش) بدون تغییر در عملکرد آب‌ریز فعالیت می‌کند. ۲. بازدیدهای دوره‌ای و تخلیه منظم چاه‌های سپتیک هیچ نشانه‌ای از آسیب یا رطوبت غیرعادی نشان نداده است. ۳. در صورت مشاهده کوچک‌ترین آسیبی، کارشناسان میراث با اطلاع شهروندان فوراً وارد عمل خواهند شد.
راهکارهای پیشگیرانه و مدیریت مصرف آب
- نظارت مستمر بر مصرف آب و كنترل امكانات شست‌وشوی ظروف یک‌بارمصرف
- طراحی و اجرای سیستم تصفیه و بازیافت آب خاکستری برای کاهش فشار روی چاه‌های سپتیک
حفظ ارزش‌های جهانی کاروانسرای گنجعلی‌خان در گرو همکاری بین میراث‌دوستان، کسبه و مسئولان محلی است. هم‌افزایی برای مدیریت صحیح منابع آب و نگهداری دقیق دوره‌ای، کلید ماندگاری این اثر تاریخی در قلب بافت کهن کرمان خواهد بود.
