اداره کل حقوقی قوه قضاییه اخیراً با صدور نظریه مشورتی، به ابهامات مهمی در خصوص واریز یارانه کودکان تحت سرپرستی پاسخ داده و تکلیف قانونی این موضوع را شفاف‌سازی کرده است. بر اساس این اعلام رسمی، واریز کمک‌معیشتی به حساب بانکی خود کودک یا نوجوان تحت سرپرستی وجاهت قانونی ندارد و این مبالغ باید صرفاً به حساب سرپرست قانونی آنها واریز شود. این رویکرد، ضمن حفظ اصالت قوانین حمایتی، شفافیت مالی بیشتری را در پرداخت یارانه به خانواده‌های سرپرست‌کننده ایجاد می‌کند.
واریز یارانه کودکان تحت سرپرستی: چرا به حساب سرپرست؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه تأکید می‌کند که با استناد به تبصره ۲ ماده ۷ قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب سال ۱۳۸۸، افتتاح حساب هدفمندی یارانه‌ها به نام سرپرست خانوار یا فرد واجد شرایطی که توسط دولت تعیین می‌شود، مجاز است. این قانون به صراحت اشاره‌ای به امکان واریز یارانه به حساب خود کودک یا نوجوان تحت سرپرستی ندارد.
این رویکرد قانونی، منطبق بر مسئولیت‌های حقوقی سرپرست نسبت به کودک یا نوجوان تحت تکفل است. ماده ۱۷ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۲ نیز تکلیف سرپرست را از لحاظ نگهداری، تربیت و نفقه نظیر تکالیف والدین نسبت به اولاد می‌داند. در این چارچوب، مدیریت مالی یارانه به عنوان بخشی از نفقه و هزینه‌های جاری کودک بر عهده سرپرست است و واریز مستقیم به حساب کودک که فاقد اهلیت قانونی کامل برای مدیریت مستقل وجوه است، منطقی و عملیاتی نخواهد بود.
فرآیند انتقال یارانه کودکان: گامی ساده‌تر برای سرپرستان
یکی از سؤالات کلیدی مطرح شده در این زمینه، مربوط به نحوه جداسازی و انتقال یارانه کودکان تحت سرپرستی از سرپرست قبلی (در صورت وجود) به سرپرست جدید بود. بر اساس نظریه قوه قضاییه، امکان انتقال واریز یارانه کودکان تحت سرپرستی به حساب سرپرست جدید آنها از زمان صدور قرار سرپرستی آزمایشی وجود دارد. این فرآیند عمدتاً اداری بوده و نیاز به طرح دعوا در مراجع قضایی ندارد.
سرپرست جدید کودک یا نوجوان تحت سرپرستی می‌تواند با مراجعه به سازمان هدفمندی یارانه‌ها و ارائه مدارک مربوطه، درخواست واریز یارانه به حساب خود را ثبت کند. تنها در صورتی که سازمان هدفمندی یارانه‌ها بدون دلیل قانونی از پذیرش این درخواست خودداری کند، سرپرست می‌تواند برای الزام سازمان به مراجع صالح قضایی مراجعه نماید.
موارد خاص واریز یارانه به حساب فرد دیگر:
در آیین‌نامه اجرایی ماده ۷ قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، مواردی پیش‌بینی شده که امکان واریز یارانه به حساب فردی غیر از سرپرست اولیه خانوار فراهم می‌آید. این موارد شامل شرایطی است که سرپرست اصلی خانوار به دلایلی نظیر اعتیاد به مواد مخدر، زندانی بودن، عدم حضور در محل زندگی خانوار، عدم صلاحیت یا در مورد افرادی که در مراکز شبانه‌روزی نگهداری می‌شوند و فاقد سرپرست هستند، قادر به مدیریت یارانه نباشد. این انعطاف‌پذیری نشان‌دهنده تلاش قانون‌گذار برای اطمینان از رسیدن یارانه به دست افراد واجد شرایط و مدیریت صحیح آن است.
اهمیت شفاف‌سازی در حوزه یارانه و حمایت از کودکان
این نظریه مشورتی، گامی مهم در جهت شفاف‌سازی مقررات مربوط به واریز یارانه کودکان تحت سرپرستی است. با توجه به اهمیت حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست و نقش حیاتی یارانه‌ها در تأمین معیشت خانواده‌های دارای سرپرست، وضوح در قوانین مربوطه به ذی‌نفعان و مجریان کمک شایانی می‌کند. این اقدام قوه قضاییه می‌تواند به کاهش سردرگمی‌ها، جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی و تضمین اثربخشی سیاست‌های حمایتی دولتی بینجامد. سرپرستان محترم با آگاهی از این قوانین، می‌توانند با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به پیگیری حقوق مالی کودکان تحت سرپرستی خود اقدام نمایند.
مطالب مرتبط
- در پی درگذشت همایون ارشادی؛ دیالوگ ماندگارش در فیلم طعم گیلاس دوباره در کانون توجه قرار گرفت
- بازنشر پربازدید از سکانس دراماتیک دعوای رضا عطاران و فریده فرامرزی در فیلم «استراحت مطلق»
- دومین شکست موشک خصوصی سرس-1 چین در پرتاب سه ماهواره خسارت‌بار شد
- تصویری تازه از «باوان، روژان و شیرین» در پشت صحنه سریال نون خ منتشر شد
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.