جعفر صادقی، مستندساز بنام ایرانی و برنده سیمرغ بلورین، با تازه‌ترین اثر خود، «کابوک»، به نوزدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت می‌آید. این مستند که روایتی نفس‌گیر از مواجهه یک خانواده ۹ نفره روستایی در استان گلستان با حمله گسترده هزاران پرنده مهاجر است، آماده نمایش شده و نوید یک تجربه سینمایی عمیق در حوزه محیط زیست را می‌دهد. «کابوک» نه تنها یک داستان واقعی از تقابل انسان و طبیعت را به تصویر می‌کشد، بلکه به چالشی فکری درباره مفاهیم حفاظت از محیط زیست در مواجهه با منافع انسانی می‌پردازد.
از "شگرد" تا "کابوک"؛ مسیر موفقیت جعفر صادقی در سینمای مستند
جعفر صادقی، نامی آشنا در عرصه سینمای مستند ایران، که سال گذشته با فیلم «شگرد» توانست سیمرغ بلورین بهترین مستند جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند، امسال نیز با «کابوک» به میدان آمده است. این مستندساز با نگاهی ژرف و دغدغه‌مند، این بار سراغ داستانی بکر و پرکشش رفته که در دل طبیعت سرسبز ایران رخ می‌دهد. موفقیت‌های پیشین صادقی، انتظارات را از مستند «کابوک» بالا برده و آن را به یکی از آثار شاخص جشنواره سینما حقیقت تبدیل کرده است.
تصویر: 
ماجرای «کابوک»: حمله پرندگان مهاجر به باغ پرتقال گلستان
مستند «کابوک» مخاطب را به روستایی در استان گلستان می‌برد؛ جایی که یک خانواده ۹ نفره، متشکل از پدر، مادر و هفت پسرشان، زندگی خود را از طریق کشاورزی و باغ پرتقالشان می‌گذرانند. اما این آرامش با ورود هزاران پرنده مهاجر به باغ و لانه‌سازی آن‌ها بر روی درختان، به چالش کشیده می‌شود. آنچه در ابتدا شاید تنها یک اتفاق طبیعی به نظر برسد، به مرور زمان به تهدیدی جدی برای نابودی کامل محصول و معیشت این خانواده روستایی تبدیل می‌شود.
صادقی در گفتگو با رسانه‌ها توضیح می‌دهد که این خانواده در یک دوراهی دشوار قرار می‌گیرند: آیا باید از این پرندگان مهاجر محافظت کنند و خطر از دست دادن محصولات و از بین رفتن منبع درآمدشان را به جان بخرند، یا باید برای حفظ زندگی خود با این هجوم پرندگان مبارزه کنند؟ فیلم «کابوک» همراه با این خانواده، سرنوشت آن‌ها را پی می‌گیرد و زوایای مختلف این تقابل را به تصویر می‌کشد.
یک سال مشاهده و همراهی؛ شیوه ساخت مستند «کابوک»
جعفر صادقی برای به تصویر کشیدن این رویداد منحصربه‌فرد، رویکردی مشاهده‌گرانه در پیش گرفته است. او و تیمش تقریباً یک سال پس از آغاز ماجرا، همراه این خانواده در گلستان زندگی کرده‌اند تا لحظات واقعی و بی‌واسطه تقابل انسان و طبیعت را ثبت کنند.
این مستندساز درباره فرآیند تولید می‌گوید: «از همان لحظه ورود به باغ، فیلمبرداری را آغاز کردیم و نزدیک به یک سال با آن‌ها زندگی کردیم. آشنایی با این خانواده کاملاً اتفاقی بود و احساس کردم این رویداد باید قدم به قدم در کنار خانواده روایت شود.» او همچنین به چالش جلب اعتماد سوژه‌ها اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که همراهی بی‌دریغ خانواده، شرط اصلی ساخته شدن این فیلم بوده است.
رویکرد مشاهده‌گرانه: فیلمبرداری بلافاصله پس از مواجهه با سوژه آغاز شد و برای حدود یک سال ادامه یافت.
تیم تولید کوچک: برای حفظ آسایش خانواده و احترام به محیط پرندگان، تیم فیلمبرداری با حداقل نفرات فعالیت می‌کرد.
«کابوک» و پرسش‌های محیط زیستی: فراتر از شعارها
یکی از ابعاد عمیق‌تر مستند «کابوک»، نگاه تحلیلی آن به مقوله حفاظت از محیط زیست است. صادقی زیرمتن فیلم خود را به چالش کشیدن شعارها و اقدامات عملی در این زمینه اختصاص داده است.
او بیان می‌کند: «در سال‌های اخیر، شعارهای زیادی برای حفاظت از محیط زیست داده می‌شود، اما جالب بود که چرا در پای عمل، اتفاقات مثبت زیادی رخ نمی‌دهد. این فیلم به دنبال پاسخ به این سؤال است که وقتی پای منافع و معیشت انسان‌ها به میان می‌آید، واکنش‌ها تا چه حد با شعارها همسو باقی می‌ماند و چقدر می‌توانیم در تنگنا به اصولمان پایبند باشیم.» این فیلم به مخاطب اجازه می‌دهد تا با درک موقعیت دشوار خانواده روستایی و تهدید پرندگان، خود به قضاوت بنشیند و به پیچیدگی‌های اخلاقی و عملی حفاظت از محیط زیست عمیق‌تر فکر کند.
استان گلستان؛ بهشت پرندگان مهاجر و محل تقابل با انسان
استان گلستان با تنوع اقلیمی بی‌نظیر، از کوهستان‌های البرز تا سواحل خزر، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های ایران برای پرندگان مهاجر محسوب می‌شود. هر سال هزاران پرنده از گونه‌های مختلف، مسیرهای مهاجرتی طولانی را طی کرده و برای زمستان‌گذرانی یا استراحت در مسیر، به تالاب‌ها، جنگل‌ها و مناطق کشاورزی این استان پناه می‌آورند. این حضور گسترده، در کنار زیبایی‌های طبیعی، گاهی اوقات می‌تواند به چالش‌هایی برای جوامع محلی، به‌ویژه کشاورزان، منجر شود که مستند «کابوک» به شکلی ملموس و عمیق به آن می‌پردازد و ابعاد انسانی و زیست‌محیطی این همزیستی ناخواسته را واکاوی می‌کند.
مستند ۸۶ دقیقه‌ای «کابوک» با این رویکرد جسورانه و روایتگری همدلانه، خود را آماده حضور در نوزدهمین جشنواره سینما حقیقت کرده است. انتظار می‌رود این فیلم با طرح سؤالاتی بنیادین در حوزه اخلاق زیست‌محیطی و تقابل انسان و طبیعت، بحث‌های گسترده‌ای را در محافل سینمایی و اجتماعی برانگیزد.
مطالب مرتبط
- دانشمندان سرانجام راهکار علمی و قطعی برای جلوگیری از سوزش چشم هنگام پوست کندن پیاز را یافتند
- زبان حیوانات؛ از شکار تا دفاع، ابزاری شگفت‌انگیز در نبرد بقا در طبیعت
- قوه قضاییه تکلیف واریز یارانه کودکان تحت سرپرستی را با اعلام یک قانون صریح روشن کرد
- راز طول عمر روستاییان در سبک زندگی ساده و طبیعی
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.