سال ۲۰۱۹، پژوهشگران با فرستادن یک زیرسطحی از اعماق اقیانوس آرام تصویری از یک ماهی صورتی‌رنگ با چشمانی بزرگ و باله‌های سینه‌ای انعطاف‌پذیر را ثبت کردند. اکنون روشن شده این موجود یکی از سه گونه جدید حلزون‌ماهی است که در ایستگاه تحقیقاتی Station M و تا عمق ۳۲۰۰ متری شناسایی شده است. یافته‌ای که نشان می‌دهد حتی در مناطقی با مطالعه چنددهه‌ای، هنوز قلمروهای ناشناخته‌ای در کف دریا انتظار ما را می‌کشند.
معرفی گونه‌های جدید
پژوهش سرپرستی‌شده توسط پروفسور مَکِنزی جرینجر، سه گونه تازه را معرفی کرده است: ابتدا حلزون‌ماهی برآمده (Careproctus colliculi) با رنگ صورتی مایل به سفید، سپس دو ماهی سیاه رنگ شامل Careproctus yanceyi و زیباچهرهٔ باریک Paraliparis em. هر یک از این ماهیان در ساختار ژنتیکی و ریخت‌شناسی نسبت به نزدیک‌ترین خویشاوندان خود تفاوت‌های بارزی نشان می‌دهند که فراتر از اختلاف در بلوغ یا سایز است.
ابزارهای کشف
در این مأموریت از یک زیرسطحی کنترل از راه دور (ROV) با دوربین‌های فوق‌الجزئی و سنسورهای فشار بالا استفاده شد که توانست تصاویر زنده و نمونه‌های بیولوژیک را از کف اقیانوس به پژوهشگران برساند. چنین تجهیزاتی امکان مطالعه زیستگاه‌هایی با فشار بیش از ۳۲۰ اتمسفر و دمای نزدیک به صفر درجه را می‌دهند و به درک بهتر چگونگی بقا در شرایط سخت کمک می‌کنند.
ویژگی‌های تطبیقی حلزون‌ماهی‌ها
این ماهیان برای زندگی در تاریکی مطلق و فشار شدید اعماق اقیانوس سکویی برای:
- بدن ژله‌ای و فاقد حفره‌های گازی که از له‌شدن ناشی از فشار جلوگیری می‌کند
- باله‌های سینه‌ای حساس که نقش «حواس شیمیایی» (taste buds) و ناوبری در محیط تاریک را ایفا می‌کند
اهمیت زیست‌محیطی و پژوهشی
درک تنوع و عملکرد حلزون‌ماهی‌های اعماق برای دو هدف کلیدی ضروری است:
- حفظ اکوسیستم‌های بکر اعماق که نقش مهمی در چرخهٔ کربن و تعادل زیست‌جهانی دارند
- بهره‌گیری از ژن‌ها و پروتئین‌های سازگار با فشار و سرما برای کاربردهای زیست‌فناوری
پیام پژوهشگران
پروفسور جرینجر می‌گوید: «حلزون‌ماهی‌ها شاید شکننده به نظر آیند، اما در شرایطی زندگی می‌کنند که برای بسیاری از گونه‌ها غیرقابل‌تصور است. کشف این گونه‌های جدید، هم زیباشناسی و هم مسئولیت ما در حفاظت از مخازن عظیم حیات اعماق را یادآور می‌شود.» آینده پژوهش عمیق دریا، نه‌تنها به روبات‌ها و حسگرها، که به تعهد ما برای حفظ تنوع زیستی بستگی دارد.
