برخلاف تصور رایج که نوشابههای رژیمی را جایگزینی سالمتر برای نوشیدنیهای شیرینشده با شکر میداند، نتایج یک مطالعه طولانیمدت نشان میدهد که این نوشیدنیها ممکن است خطرات پنهانی برای سلامت داشته باشند. طبق یافتههای پژوهشی که در دانشگاه موناش انجام شده، مصرف روزانه تنها یک قوطی نوشابه رژیمی میتواند احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا ۳۸ درصد افزایش دهد؛ رقمی که حتی از خطر نوشابههای معمولی بیشتر است.
نوشابه رژیمی؛ انتخابی پرریسک برای زندگی بدون قند
در این تحقیق که وضعیت سلامت بیش از ۳۶ هزار فرد بین ۴۰ تا ۶۹ سال طی ۱۴ سال بررسی شد، پژوهشگران نوشیدنیهای شیرینشده با قند (SSBs) و نوشابههای رژیمی با شیرینکنندههای مصنوعی (ASBs) را مقایسه کردند. نتایج نشان داد که مصرف مداوم نوشابههای رژیمی، حتی در مقادیر کم، با افزایش قابل توجه خطر دیابت نوع ۲ همراه است.
در حالی که نوشیدنیهای قندی پس از اصلاح دادهها بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) و نسبت دور کمر به باسن، ارتباط آماری خود را با دیابت از دست دادند، نوشابههای رژیمی همچنان خطرزا باقی ماندند. این پایداری نشان میدهد که عوامل دیگری غیر از چاقی، مانند اختلال در میکروبیوم روده یا تغییر در سوختوساز گلوکز، ممکن است در بروز دیابت نقش داشته باشند.
شیرینکنندههای مصنوعی؛ ترکیباتی با اثرات پیچیده بر بدن
اگرچه نوع دقیق شیرینکنندههای استفادهشده در این نوشابهها مشخص نشده، اما ترکیباتی مانند آسپارتام، سوکرالوز، ساخارین و آسهسولفام پتاسیم از جمله گزینههای رایج هستند. این مواد میتوانند عملکرد باکتریهای روده را تغییر دهند، ترشح انسولین را تحریک کنند و در بلندمدت حساسیت بدن به انسولین را کاهش دهند. برخی مطالعات نیز نشان دادهاند که مصرف مکرر این ترکیبات ممکن است تنظیم اشتها و سوختوساز بدن را مختل کند.
نوشابه رژیمی؛ سالمتر از نوشابه معمولی نیست
بر اساس شواهد این پژوهش، نوشابههای رژیمی نهتنها جایگزینی بیخطر برای نوشیدنیهای شیرین نیستند، بلکه ممکن است در برخی موارد خطر بیشتری برای سلامت عمومی داشته باشند. متخصصان تغذیه هشدار میدهند که این نوشیدنیها باید با دقت بیشتری در سیاستگذاریهای بهداشتی و توصیههای تغذیهای مورد توجه قرار گیرند.
پروفسور باربورا دو کورتن، نویسنده ارشد این مطالعه، با اشاره به ضرورت وضع قوانین محدودکننده برای نوشیدنیهای فاقد ارزش غذایی، تأکید میکند که نوشابههای رژیمی نباید از دایره نظارت خارج شوند. او معتقد است که ظاهر سالمتر این محصولات نباید باعث غفلت از خطرات بالقوه آنها شود.
نتیجهگیری؛ بازنگری در انتخابهای تغذیهای ضروری است
با توجه به یافتههای این پژوهش، مصرف نوشابههای رژیمی باید با احتیاط بیشتری انجام شود. اگرچه حذف قند از رژیم غذایی هدفی مهم در سبک زندگی سالم است، اما جایگزینهای مصنوعی نیز میتوانند پیامدهای ناخواستهای برای سلامت داشته باشند. آگاهی از ترکیبات موجود در نوشیدنیها و بررسی دقیق تأثیرات آنها بر بدن، گامی مهم در مسیر انتخابهای تغذیهای هوشمندانهتر است.
عادله نیکنژاد
او فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری با گرایش رسانههای دیجیتال است. فعالیت حرفهای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازیهای ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وبسایتهای سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.