اودو کی‌یر، بازیگر آلمانی برجسته و چهره‌ای ماندگار در سینمای هنری و مستقل جهان، در سن ۸۱ سالگی چشم از جهان فروبست. این هنرمند فقید که با نقش‌آفرینی‌های خاص و کاریزمای منحصربه‌فرد خود در بیش از ۲۵۰ فیلم سینمایی، از جمله آثار شاخصی چون «ساسپیریا»، «ایداهوی خصوصی من» و بخش عمده‌ای از ساخته‌های لارس فون تریه، شناخته می‌شد، روز گذشته در بیمارستانی در پالم اسپرینگز کالیفرنیا درگذشت. دلبرت مک‌براید، همسر وی، خبر درگذشت این بازیگر توانا را تایید کرده است.
اودو کی‌یر؛ از تولد زیر آوار تا درخشش در سینمای وحشت
اودو کی‌یر در سال ۱۹۴۴ و در بحبوحه جنگ جهانی دوم، در شهر کلن آلمان متولد شد. سرنوشت او از همان بدو تولد با حادثه پیوند خورد؛ گفته می‌شود که او و مادرش لحظاتی پس از تولدش از زیر آوارهای بمباران متفقین بیرون کشیده شدند. کی‌یر در ۱۸ سالگی راهی لندن شد و همین مهاجرت، نقطه عطفی در زندگی هنری او رقم زد. استعداد خاص اودو کی‌یر خیلی زود کشف شد و نخستین نقش‌آفرینی مهمش در فیلم ترسناک «نشان شیطان» محصول ۱۹۷۰، او را به دنیای سینما معرفی کرد. این نقش‌آفرینی سرآغازی بر حضور پررنگ او در ژانر وحشت بود و به زودی با دو فیلم ماندگار دیگر در این ژانر، یعنی «فرانکنشتاین اندی وارهول» (۱۹۷۳) و «خون برای دراکولا» (۱۹۷۴) که هر دو به تهیه‌کنندگی اندی وارهول و کارگردانی پل موریسی ساخته شدند، به شهرت رسید. شخصیت‌های عجیب و خاصی که او خلق می‌کرد، او را به سرعت به یک بازیگر کالت تبدیل کرد.
همکاری‌های سرنوشت‌ساز؛ از فاسبیندر تا لارس فون تریه
کارنامه هنری اودو کی‌یر سرشار از همکاری‌های درخشان با برخی از بزرگترین کارگردانان تاریخ سینماست که بخش مهمی از هویت هنری او را شکل داد. اودو کی‌یر که راینر ورنر فاسبندر را در ۱۶ سالگی ملاقات کرده بود، به یکی از بازیگران مورد علاقه این کارگردان آلمانی تبدیل شد و در آثار مهمی چون «نسل سوم»، «لولا»، «لیلی مترلین» و سریال تحسین‌شده «برلین، الکساندرپلاتس» به ایفای نقش پرداخت. این همکاری‌ها نه تنها بر غنای کارنامه او افزود، بلکه عمق تازه‌ای به درک مخاطبان از توانایی‌های او بخشید.
همچنین، اودو کی‌یر یکی از بازیگران اصلی و همیشگی لارس فون تریه، کارگردان صاحب‌نام دانمارکی، بود. این همکاری مادام‌العمر، طیف وسیعی از نقش‌های پیچیده و چالش‌برانگیز را برای او به ارمغان آورد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
«اپیدمی»
«اروپا»
«قلمرو»
«شکستن امواج»
«رقصنده در تاریکی»
«داگویل»
«ملانکولیا»
نقش‌آفرینی‌های کی‌یر در این آثار، عمق و بعد خاصی به شخصیت‌های فون تریه می‌بخشید و او را به نمادی از سینمای جسورانه و تجربی تبدیل کرده بود. او همچنین با کارگردانان مطرح دیگری چون گاس ون سنت، ورنر هرتسوگ و داریو آرجنتو نیز همکاری کرده بود.
میراث بین‌المللی اودو کی‌یر؛ فراتر از مرزها
با گذشت زمان، هنر اودو کی‌یر مرزها را درنوردید و به سینمای آمریکا نیز راه یافت. گاس ون سنت، کارگردان آمریکایی، نخستین نقش او در سینمای این کشور را در فیلم «ایداهوی خصوصی من» (۱۹۹۱) پیشنهاد داد. این گام، راه را برای حضور او در تولیدات پرهزینه‌تر هالیوودی نیز هموار کرد و او در فیلم‌هایی نظیر «جانی منومیک» و «آرماگدون» نیز ظاهر شد. اودو کی‌یر با چهره‌ای خاص و نگاهی نافذ، توانایی شگرفی در ایفای نقش‌های متفاوت، از شخصیت‌های مرموز و شرور گرفته تا کاراکترهای آسیب‌پذیر و عمیق، داشت. این تنوع در ایفای نقش، او را به یکی از بازیگران پرکار و مورد احترام در میان کارگردانان و مخاطبان سینمای جهان تبدیل کرده بود.
وداع با بازیگر اودو کی‌یر؛ آخرین پرده و یک زندگی پربار
آخرین حضور سینمایی اودو کی‌یر در تریلر سیاسی نئو نوآر «مامور مخفی» به کارگردانی کلیبر مندونسا فیلیو بود که در جشنواره کن امسال با استقبال مواجه شد. در این فیلم، او نقش بازمانده‌ای از هولوکاست را بازی کرد که بار دیگر توانایی او را در پرداختن به نقش‌های عمیق انسانی به نمایش گذاشت. هرچند علت دقیق درگذشت این بازیگر آلمانی اعلام نشده است، اما فقدان او ضربه بزرگی به جامعه هنری جهان وارد کرده است. اودو کی‌یر با کارنامه‌ای درخشان و طیف وسیعی از نقش‌آفرینی‌های به‌یادماندنی، میراثی غنی از هنر بازیگری از خود بر جای گذاشت که برای همیشه در تاریخ سینما ماندگار خواهد بود و یاد و خاطره او توسط علاقه‌مندان به سینما گرامی داشته خواهد شد.
مطالب مرتبط
- تصویر بی‌نظیر از چشم نهنگ، داستانی از زیبایی و تراژدی در دل اقیانوس روایت می‌کند
- کارگردان «دستور پخت قرمه‌سبزی به خط بریل» چالش‌های مونولوگ را بی‌پناهی بازیگر توصیف می‌کند
- آموزش و پرورش تهران با درخواست وزارت بهداشت برای تعطیلی مدارس مخالفت کرد
- عاشق مجازی در کمین زنان؛ سارق سریالی در قرارهای اول دستگیر شد
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.