ایران همچنان در رتبه‌های پایین شاخص جهانی کیفیت اینترنت قرار دارد. کاربران ایرانی روزانه با مشکلاتی چون کندی اینترنت، فیلترینگ گسترده و اختلال‌های مکرر مواجه هستند؛ مسائلی که نه‌تنها تجربه کاربری را مختل کرده بلکه بر اقتصاد دیجیتال و نوآوری نیز اثر منفی گذاشته است.
رتبه پایین ایران در کیفیت اینترنت جهانی
طبق گزارش‌های بین‌المللی، ایران در سال ۲۰۲۵ از نظر کیفیت اینترنت در جایگاه ۹۷ از میان ۱۰۰ کشور قرار گرفته است.
- سرعت متوسط اینترنت ثابت در ایران حدود ۹.۷ مگابیت بر ثانیه گزارش شده است.
- در بخش اینترنت موبایل، اپراتور MCI با سرعت ۳۷.۵ مگابیت بر ثانیه بهترین عملکرد را داشته است.
با وجود این آمار، تجربه واقعی کاربران نشان می‌دهد که کیفیت اینترنت بسیار پایین‌تر از میانگین جهانی است و دسترسی پایدار به خدمات آنلاین همچنان دشوار است.
ضعف زیرساخت‌ها و تأثیر تحریم‌ها
کارشناسان علت اصلی کندی اینترنت در ایران را ضعف زیرساخت‌ها و تأخیر در ارتقای شبکه‌های دسترسی می‌دانند. علاوه بر این، تحریم‌های بین‌المللی مانع واردات تجهیزات پیشرفته شده و روند توسعه پهنای باند بین‌المللی را کند کرده است. این شرایط باعث شده کیفیت خدمات اینترنتی در ایران بهبود چشمگیری نداشته باشد.
تجربه کاربران؛ از VPN تا قطع و وصل مکرر
کاربران ایرانی طیف وسیعی از مشکلات را گزارش می‌کنند:
- بارگذاری کند یا عدم دسترسی به وب‌سایت‌های خارجی
- قطع و وصل مکرر هنگام جابه‌جایی
- محدودیت در استفاده از اپلیکیشن‌ها و خدمات بین‌المللی به دلیل فیلترینگ
- استفاده گسترده از VPN؛ برآوردها نشان می‌دهد حدود ۸۶ تا ۹۳ درصد کاربران برای دسترسی آزاد به اینترنت از ابزارهای عبور از فیلترینگ استفاده می‌کنند.
پیامدهای کندی اینترنت بر اقتصاد و جامعه
کندی اینترنت تنها یک مشکل فنی نیست، بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای کشور به همراه دارد:
- کاهش بهره‌وری دیجیتال و دشواری در انجام فعالیت‌های حساس آنلاین
- عقب‌ماندن استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی از رقابت جهانی
- بی‌اعتمادی عمومی به شبکه داخلی و خدمات بومی
- کاهش انگیزه جوانان و متخصصان فناوری برای نوآوری
راهکارهای بهبود کیفیت اینترنت در ایران
کارشناسان معتقدند برای عبور از بحران کیفیت پایین اینترنت، اصلاحات اساسی ضروری است. تقویت زیرساخت‌ها، آزادسازی جریان اطلاعات و بازنگری در سیاست‌های فیلترینگ می‌تواند مسیر را برای ارتقای جایگاه ایران در شاخص جهانی اینترنت هموار کند.
تا زمانی که این اصلاحات عملی نشود، کاربران ایرانی همچنان با اینترنتی کند، پرهزینه و محدود دست‌وپنجه نرم خواهند کرد؛ اینترنتی که فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد.
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.
