در اواسط مرداد امسال، پروانه نادر Silver-washed Fritillary برای نخستین بار از دهه ۱۸۵۰، در زیستگاه طبیعی Havannah Wetland Hills نزدیک مرزهای نیوکاسل و نورثامبرلند دیده و ثبت شد. این مشاهده را کریس بارلو گزارش کرد و انجمن تاریخ طبیعی نورثامبرلند آن را شگفت‌انگیز توصیف کرده است.
پروانه‌ای با حال و هوای کهن
فرچه‌پای نقره‌ای با بال‌هایی به رنگ طلایی مایل به نارنجی و خطوط تیره، قرن‌ها پیش زیستگاه‌های جنگلی و چمنزارهای شمال‌شرق انگلیس را پر می‌کرد. اما تخریب جنگل‌ها، تغییر در مدیریت زمین و سرمای طولانی قرن نوزدهم باعث شد این گونه تا حد انقراض محلی عقب‌نشینی کند و نزدیک دو قرن در آن منطقه غایب بماند.
چرا حالا بازگشته؟
کارشناسان باور دارند ترکیبی از تغییرات اقلیمی و تلاش‌های احیای زیستگاه، شرایط را برای بازگشت این پروانه فراهم کرده است:
- گرم‌تر شدن نسبی تابستان‌ها، که باعث گسترش مناطق مناسب تخم‌گذاری و تغذیه می‌شود
- اقدامات حفاظتی برای مدیریت جنگل‌های بومی و مرمت دشت‌های اطراف
پیام طبیعت برای ما
بازگشت فرچه‌پای نقره‌ای نشانه‌ای قدرتمند از تأثیر مثبت تلاش‌های حفاظتی و هشدار به ماست که تنوع زیستی منطقه تا چه اندازه شکننده است. این پروانه می‌تواند در نقش شاخصی برای سلامت اکوسیستم عمل کند و نشان دهد که حتی گونه‌های ظاهراً از دست رفته هم امکان احیا دارند.
چه کنیم که این امید پایدار بماند؟
برای تقویت جمعیت پروانه‌ها و حفظ زیستگاه‌هایشان می‌توانیم:
- گیاهان میزبان محلی (گیاهان خال‌دار و سماق) را در باغ‌ها و حاشیه دشت‌ها بکاریم
- در پروژه‌های گزارش مشاهده حشرات (Citizen Science) مشارکت کنیم تا روند پراکنش گونه‌ها رصد شود
بازگشت این پروانه کمیاب، فرصتی است برای تفکر درباره نقش انسان در سرنوشت طبیعت و تأکید بر این حقیقت که حفاظت از زیست‌بوم‌ها، سرمایه‌ای ارزشمند برای نسل‌های آینده است.
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.
