رویکرد جدیدی در حوزه نظافت خانگی مورد توجه متخصصان قرار گرفته که بر اساس ویژگی‌های روان‌شناختی افراد، روش‌هایی شخصی‌سازی‌شده را برای خانه‌تکانی پیشنهاد می‌کند. در این دیدگاه، شناخت تیپ شخصیتی می‌تواند مسیر تمیزکاری را آسان‌تر و سازگارتر با روحیه افراد کند.
ارتباط تیپ شخصیتی با عادت‌های نظافتی
روان‌شناسان بر این باورند که درک ساختار شخصیت هر فرد، نه‌تنها در روابط بین‌فردی بلکه در تصمیم‌گیری‌های روزمره مانند نظافت خانه نیز تأثیرگذار است. بر همین اساس، کارشناسان نظافت توصیه می‌کنند برنامه تمیزکاری منزل بر اساس سبک رفتاری و شخصیت افراد تنظیم شود تا بهره‌وری افزایش یافته و فشار روانی کاهش یابد.
دسته‌بندی تیپ‌های شخصیتی و توصیه‌های نظافتی
متخصصان تیپ‌های شخصیتی را به چهار گروه کلی تقسیم کرده‌اند:
تیپ A: منظم و هدف‌مند
این افراد که به نظم، دقت و برنامه‌ریزی علاقه دارند، بهترین عملکرد را در چارچوب‌های ساختاری دارند. تهیه چک‌لیست‌های دقیق نظافت، زمان‌بندی‌های مشخص و تقسیم‌بندی خانه به بخش‌های جداگانه از راهکارهایی مؤثر برای این گروه هستند. پیشنهاد می‌شود هر روز را به نظافت بخشی خاص از خانه اختصاص دهند تا بدون سردرگمی به نتیجه‌ای مطلوب برسند.
تیپ B: خلاق و آزاد
افراد خلاق که از ساختارهای محدود بیزارند، باید با روش‌های انعطاف‌پذیر و تحریک‌کننده حواس به سراغ نظافت بروند. پاک‌سازی‌های کوتاه‌مدت مانند نظافت بیست‌دقیقه‌ای همراه با موسیقی دلخواه، استفاده از شمع‌ها و رایحه‌های ملایم، یا تمرکز بر نقاطی که توجه‌شان را جلب کرده می‌تواند انگیزه ایجاد کند و نظافت را از حالت وظیفه خارج کند.
تیپ C: دقیق و تحلیلی
برای این افراد، نظافت باید کاملاً سازمان‌یافته و مرحله‌به‌مرحله باشد. استفاده از ابزارهای برچسب‌دار، برنامه‌ریزی علمی بر اساس تجربه‌های اثبات‌شده و دقت در جزئیات نظافت، روشی مناسب برای آنهاست. از مرتب‌سازی تا ضدعفونی سطوح پررفت‌وآمد، هر مرحله باید روشن و قابل ارزیابی باشد. استفاده از تجهیزات هوشمند مانند جاروبرقی اتوماتیک نیز توصیه می‌شود.
تیپ D: آسان‌گیر و آرام
افرادی با این تیپ شخصیتی معمولاً به دنبال شیوه‌های ساده و بدون استرس هستند. نظافت باید جزئی از زندگی روزمره آنها باشد، نه فعالیتی جدی و زمان‌بر. روش‌هایی مانند «هم‌زمان با فعالیت، تمیزکاری کن» یا «تمیزکردن سریع بعد از هر ریخت‌وپاش» می‌توانند مفید باشند. این افراد با آرامش بیشتر و فشار کمتر، به نظافتی پیوسته دست پیدا می‌کنند.
نظافت منزل؛ فراتر از فعالیتی فیزیکی
خانه‌تکانی فقط کاری عملی نیست؛ بلکه فرآیندی ذهنی و روان‌شناختی است که با شناخت خود می‌تواند به تجربه‌ای سازنده و آرامش‌بخش تبدیل شود. با تنظیم شیوه نظافت بر اساس تیپ شخصیتی، می‌توان بدون استرس و فشار، خانه‌ای مرتب و دلپذیر داشت.
این دیدگاه نه‌تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود افراد با رضایت بیشتر به سراغ فعالیت‌های روزمره بروند و نظافت را بخشی طبیعی از سبک زندگی خود بدانند.
