در یکی از بلندپروازانه‌ترین طرح‌های فضایی، گروهی از مهندسان موفق به ارائه طرحی مفهومی از فضاپیمایی عظیم به نام «کریسالیس» شده‌اند؛ پروژه‌ای که هدف آن انتقال انسان‌ها به سیاره‌ای فراخورشیدی با نام پروکسیما قنطورس b است. این سیاره که در منظومه آلفا قنطورس قرار دارد، از نظر اندازه مشابه زمین بوده و پتانسیل بالایی برای زیست‌پذیری دارد.
سفری ۴۰۰ ساله به مقصدی فرازمینی
طرح «کریسالیس» در قالب یک پروژه مفهومی در مسابقه طراحی هایپریون ارائه شد و موفق شد رتبه نخست این رقابت را کسب کند. این مسابقه با هدف بررسی ایده‌های نوین برای فضاپیماهای چندنسلی برگزار می‌شود؛ فضاپیماهایی که قرار است نسل‌های مختلف انسان را در سفری طولانی و میان‌ستاره‌ای همراهی کنند.
بر اساس این طرح، کریسالیس قادر خواهد بود حدود ۲۴۰۰ مسافر را در سفری به طول ۴۰ تریلیون کیلومتر و مدت زمان تقریبی ۴۰۰ سال به مقصد خود منتقل کند. این سفر به گونه‌ای طراحی شده که نسل‌های بعدی انسان‌ها، یعنی نوه‌ها و نتیجه‌های مسافران اولیه، در این فضاپیما متولد شده و رشد خواهند کرد.
ساختار چندلایه با امکانات کامل
فضاپیمای کریسالیس با طولی حدود ۵۸ کیلومتر، به‌صورت چندلایه طراحی شده است؛ ساختاری مشابه عروسک‌های تو در توی روسی که هر لایه عملکردی خاص دارد و پیرامون یک هسته مرکزی قرار گرفته است. این لایه‌ها شامل بخش‌هایی برای تولید غذا، سکونت، خدمات عمومی، صنایع و انبار منابع هستند.
- لایه مرکزی به تولید غذا اختصاص دارد و در آن انواع گیاهان، قارچ‌ها، حشرات، دام‌ها و میکروب‌ها در محیط‌های کنترل‌شده پرورش داده می‌شوند. همچنین زیست‌بوم‌هایی مانند جنگل‌های استوایی و تایگا برای حفظ تنوع زیستی در نظر گرفته شده‌اند.
- لایه دوم شامل فضاهای عمومی مانند مدارس، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها و پارک‌هاست که نیازهای اجتماعی و آموزشی ساکنان را تأمین می‌کند.
- لایه سوم محل زندگی خانوارهاست که با سیستم‌های تهویه، گرمایش و گردش هوا تجهیز شده‌اند.
- لایه چهارم به فعالیت‌های صنعتی اختصاص دارد؛ از بازیافت و داروسازی گرفته تا ساخت‌وسازهای سازه‌ای.
- لایه پنجم و بیرونی‌ترین بخش، به‌عنوان انبار منابع و تجهیزات عمل می‌کند و قرار است توسط ربات‌ها مدیریت شود تا نیاز به نیروی انسانی کاهش یابد.
جمعیت کنترل‌شده و گرانش مصنوعی
برای حفظ تعادل جمعیتی در طول سفر، تولدها در کریسالیس به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده انجام خواهد شد. ظرفیت نهایی این فضاپیما حدود ۱۵۰۰ نفر برآورد شده است تا منابع و فضای کافی برای زندگی پایدار فراهم باشد. همچنین، کریسالیس با چرخش مداوم خود، نیروی گرانش مصنوعی تولید خواهد کرد تا شرایط زندگی طبیعی‌تر برای ساکنان فراهم شود.
چالش‌های فناوری و آینده‌نگری
اگرچه طرح کریسالیس در حال حاضر صرفاً مفهومی است و بسیاری از فناوری‌های مورد نیاز آن مانند رآکتورهای همجوشی هسته‌ای تجاری هنوز توسعه نیافته‌اند، اما این پروژه می‌تواند مسیر تحقیقات آینده را روشن‌تر کند. طرح‌هایی از این دست، با وجود فرضی بودن، نقش مهمی در گسترش دانش مهندسی و الهام‌بخشی برای نسل‌های آینده ایفا می‌کنند.
هیئت داوران مسابقه هایپریون، طراحی کریسالیس را به‌دلیل انسجام ساختاری، نوآوری در طراحی زیستگاه‌های ماژولار و جزئیات دقیق آن شایسته تقدیر دانستند. تیم طراح این پروژه، متشکل از پنج پژوهشگر، موفق به دریافت جایزه‌ای به ارزش ۵۰۰۰ دلار شد.
این طرح نشان می‌دهد که رؤیای سفر به سیارات دوردست، هرچند هنوز در مرحله تخیل و طراحی است، اما با پیشرفت فناوری می‌تواند روزی به واقعیت تبدیل شود.
