نان به عنوان یکی از ارکان اصلی سفره ایرانیان، نه تنها منبع مهمی برای تأمین انرژی و مواد مغذی روزانه است، بلکه کیفیت و نحوه نگهداری آن میتواند تأثیر بسزایی بر سلامت افراد و کاهش ضایعات غذایی در جامعه داشته باشد. در همین راستا، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، همزمان با پویش ملی اطلاعرسانی تغذیه سالم، توصیههای مهمی را درباره روشهای صحیح خرید و نگهداری نان ارائه کرده است. این راهنما با هدف ارتقای آگاهی عمومی و بهبود عادات تغذیهای، بر نکات کلیدی تمرکز دارد که میتواند به تضمین سلامت نان مصرفی و جلوگیری از هدررفت آن کمک کند.
انتخاب نان سالم؛ گامی نخست در حفظ سلامت
اولین گام در مسیر بهرهمندی از یک رژیم غذایی سالم، انتخاب صحیح نان است. متخصصان تغذیه و وزارت بهداشت تأکید میکنند که برای خرید نان، به موارد زیر دقت شود:
میزان پخت مناسب نان: نانی را انتخاب کنید که نه بسیار تیره و سوخته باشد و نه بیش از حد خمیر و نیمپز. هر دو حالت میتوانند منجر به تولید ترکیبات مضر (مانند آکریل آمید در نانهای سوخته) یا مشکلات گوارشی شوند و از ارزش غذایی نان بکاهند. نان سالم باید دارای رنگ طلایی متمایل به قهوهای روشن، بافتی یکدست و پختی کامل باشد.
تخلیه بخار نان قبل از بستهبندی: ضروری است که نان پس از خروج از تنور کاملاً سرد شده و بخار آن تخلیه شود. انتقال نان داغ به منزل یا بستهبندی آن در حالت گرم و بلافاصله پس از پخت، موجب خمیر شدن نان، افزایش رطوبت داخلی و رشد سریع کپک میگردد که میتواند منجر به فساد زودرس نان و بروز مشکلات گوارشی شود.
استفاده از پوشش مناسب برای حمل نان: برای حمل نان به منزل، استفاده از پوششهای پارچهای تمیز و قابل شستشو به جای نایلونهای پلاستیکی توصیه میشود. پوشش پارچهای به گردش هوا کمک کرده و مانع از مرطوب شدن بیش از حد و ایجاد محیطی مناسب برای رشد باکتریها و قارچها میشود.
روشهای اصولی نگهداری نان برای جلوگیری از ضایعات
نگهداری صحیح نان به همان اندازه انتخاب آن حیاتی است. روشهای اصولی نگهداری نان نه تنها به حفظ کیفیت و تازگی آن کمک میکند، بلکه نقش مؤثری در کاهش ضایعات غذایی و صرفهجویی اقتصادی دارد:
فریز کردن نان پیش از بیات شدن: در صورتی که بیش از نیاز یک وعده نان خریداری کردهاید و قصد نگهداری آن را برای مدت طولانیتری دارید، بهترین روش این است که نان را قبل از بیات شدن به بُرشهای کوچک تقسیم کرده و در کیسههای مخصوص فریزر نگهداری کنید. این کار به حفظ تازگی نان کمک شایانی میکند و مانع از رشد کپک میشود. بسیاری از افراد نان را به صورت درسته در فریزر قرار میدهند که باعث میشود هنگام مصرف، مجبور به گرم کردن تمام آن شوند و بخش زیادی از نان دوباره بیات شود.
بستهبندی مناسب نان: نان باید در بستهبندیهای استاندارد و بهداشتی قرار گیرد تا از تماس با هوای آزاد و رطوبت جلوگیری شود. کیسههای زیپدار فریزر گزینهای ایدهآل برای نگهداری نان در فریزر هستند.
نکاتی برای گرم کردن صحیح نان منجمد و تازه
گرم کردن اصولی نان، به ویژه نان منجمد، کلید حفظ طعم، بافت و کیفیت اولیه آن است:
برای مصرف نان منجمد، بهترین راه این است که آن را چند دقیقه پیش از استفاده از فریزر خارج کرده و اجازه دهید در دمای محیط به آرامی یخزدایی شود. سپس میتوان آن را با استفاده از فر یا توستر به آرامی گرم کرد.
استفاده از فر یا توستر: این روشها به گرم شدن یکنواخت نان کمک کرده و از خشک شدن بیش از حد یا سوختن آن جلوگیری میکنند. دمای ملایم و مدت زمان کوتاه بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت.
اجتناب از مایکروویو: گرم کردن نان در مایکروویو میتواند باعث از دست رفتن رطوبت و سفت شدن بافت آن شود، لذا تا حد امکان از این روش پرهیز کنید.
نان تازه را نیز میتوان برای بازیابی طراوت، به مدت کوتاهی روی شعله ملایم یا داخل فر گرم کرد.
چرا توجه به خرید و نگهداری نان اهمیت دارد؟
توجه به شیوههای صحیح خرید و نگهداری نان، فراتر از یک عادت فردی، دارای ابعاد گستردهای در سلامت عمومی و امنیت غذایی کشور است. نگهداری نادرست از نان نه تنها میتواند منجر به بیماریهای ناشی از مصرف نان کپکزده یا غیربهداشتی شود، بلکه به معضل بزرگتری به نام ضایعات غذایی در سطح ملی دامن میزند.
سالانه حجم زیادی از نان به دلیل نگهداری غیراصولی، دور ریخته میشود که این موضوع بار اقتصادی سنگینی را به کشور تحمیل میکند و با اهداف امنیت غذایی و بهرهوری منابع در تضاد است. آموزش و ترویج شیوههای صحیح خرید و نگهداری نان، گامی حیاتی در جهت اصلاح الگوی مصرف و ارتقای فرهنگ تغذیه سالم و مسئولیتپذیری اجتماعی محسوب میشود. با رعایت این نکات ساده، میتوان هم به سلامت فردی کمک کرد و هم در حفاظت از منابع ملی و کاهش ضایعات غذایی سهیم بود.
مطالب مرتبط
- پژوهش جدیدی فاش کرد: نقشههای جهان درک ما از اندازه واقعی قارهها را دستکاری میکنند
- رنگ بنفش در روانشناسی؛ ابعاد پنهان این طیف اسرارآمیز بر روان انسان آشکار شد.
- کشف رابطه جدید: استرس بارداری زمان دندان درآوردن نوزادان را تغییر میدهد
- پژوهش جدیدی فاش کرد: نقشههای جهان درک ما از اندازه واقعی قارهها را دستکاری میکنند
عادله نیکنژاد
او فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری با گرایش رسانههای دیجیتال است. فعالیت حرفهای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازیهای ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وبسایتهای سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.