منافذ پوست دهانه‌های طبیعی فولیکول‌های مو و غدد چربی‌اند که کارشان تخلیه سبوم و عرق است، اما وقتی بزرگ و برجسته می‌شوند ظاهر پوست نازیبا به‌نظر می‌رسد و مردم دنبال راه «بستن» آنها می‌گردند. مهم این است که بدانیم منافذ هرگز «حذف» نمی‌شوند اما با ترکیبی از مراقبت موضعی، تغییر سبک زندگی و در موارد لازم درمان‌های تخصصی می‌توان آنها را کوچک‌تر و کمتر دیده‌شده کرد.
علل باز شدن منافذ به‌طور خلاصه
- تولید بیش از حد چربی در پوست (پوست چرب و مختلط) و تجمع سلول‌های مرده و آلودگی در دهانه منافذ؛
- کاهش الاستیسیته و کلاژن پوست با افزایش سن؛
- عوامل ژنتیکی و نور آفتاب که ساختار پوست را ضعیف می‌کند؛
- برخی داروها، رژیم غذایی پرچرب یا مشکلات گوارشی که از نظر طب سنتی می‌تواند در بروز چربی و آکنه نقش داشته باشد.
اصول منطقی برای «کوچک‌کردن» منافذ
- مراقبت روزمره: پاکسازی ملایم روزانه، استفاده از محصولات حاوی اسید سالیسیلیک یا گلیکولیک برای لایه‌برداری کنترل‌شده و مرطوب‌سازی مناسب با فرمولاسیون غیرجاذب چربی (non-comedogenic). کرم ضدآفتاب روزانه برای جلوگیری از آسیب اشعه خورشید ضروری است.
- مداخله تخصصی در صورت نیاز: رتینوئیدها (تحت نظر پزشک) برای تحریک کلاژن‌سازی، میکرونیدلینگ یا لیزر فرکشنال برای بازسازی بافت و پیلینگ شیمیایی در کلینیک می‌تواند ظاهر منافذ را کاهش دهد.
(دو نکته بالا را هم‌زمان و با نظر پزشک یا متخصص پوست پیگیری کنید؛ ترکیب اشتباه محصولات یا لایه‌برداری شدید می‌تواند پوست را تحریک و نتیجه‌عکس بدهد.)
نظر طب سنتی و نگاه جامع‌تر به مسئله
طب سنتی تأکید می‌کند که پوست «آینه‌ای» از وضعیت داخلی بدن است؛ یعنی اختلالات گوارشی، احتباس اخلاط یا مشکلاتی مثل یبوست و نفخ می‌تواند به صورت افزایش چربی و بروز منافذ و جوش بروز کند. رویکرد پیشنهادی طب سنتی معمولاً شامل پاکسازی تدریجی سیستم گوارش، اصلاح عادت‌های غذایی (کاهش غذاهای بسیار چرب و سردی‌زا، افزایش میوه و سبزی تازه) و تنظیم خواب و فعالیت است. این رویکرد مکمل درمان‌های موضعی مدرن است و معمولاً برای کسب نتیجه پایدار ۶–۸ هفته یا بیشتر زمان لازم دارد.
نکات عملی و روزمره که سریع جواب می‌دهد
- از شوینده‌های ملایم و تونرهای حاوی اسیدِ ضعیف استفاده کنید و از مالش شدید پوست بپرهیزید.
- هفته‌ای 1–2 بار لایه‌برداری شیمیایی ملایم یا فیزیکی بسیار نرم انجام دهید؛ نه بیش از حد.
- مرطوب‌کننده و ضدآفتاب مناسب پوستتان را همیشه به‌کار ببرید.
- در صورت وجود آکنه مزمن، مشورت با متخصص پوست برای تجویز رتینوئید یا درمان‌های بالینی لازم است.
منافذ باز مسأله‌ای طبیعی و رایج است؛ با برنامه‌ای ترکیبی از مراقبت صحیح روزانه، محافظت در برابر خورشید، اصلاح سبک زندگی و در صورت نیاز درمان‌های تخصصی می‌توان پوستی یکدست‌تر و ظاهری جوان‌تر به‌دست آورد. اگر مشکل‌تان شدید یا همراه با التهاب و جوش است، ارزیابی پزشکی نخستین گام منطقی و موثر است.
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.
