سیاه‌چاله BiRD و رازهای کیهان آغازین
تلسکوپ فضایی جیمز وب بار دیگر مرزهای اخترفیزیک را جابه‌جا کرد و موفق به شناسایی سیاه‌چاله‌ای فوق‌العاده پرجرم شد که جرم آن حدود ۱۰۰ میلیون برابر خورشید است. این جرم کیهانی که به نام BiRD یا «نقطه قرمز بزرگ» شناخته می‌شود، در دوره‌ای از تاریخ کیهان موسوم به «ظهر کیهانی» (حدود چهار میلیارد سال پس از مه‌بانگ) وجود داشته است. کشف BiRD می‌تواند به درک بهتر روند رشد سیاه‌چاله‌های غول‌پیکر در جهان اولیه کمک کند.
نقاط قرمز کوچک و ماهیت مرموز آن‌ها
BiRD بخشی از مجموعه اجرامی است که اخترشناسان آن‌ها را «نقاط قرمز کوچک» می‌نامند؛ لکه‌های سرخ‌رنگی که تنها در نور فروسرخ و با قدرت رصدی تلسکوپ جیمز وب قابل مشاهده‌اند. این اجرام به دلیل ویژگی‌های طیفی غیرمعمول خود، سال‌هاست موضوع بحث محققان هستند. برخی نظریه‌ها آن‌ها را سیاه‌چاله‌های در حال رشد می‌دانند و برخی دیگر احتمال می‌دهند نوعی جرم آسمانی جدید موسوم به «ستارگان سیاه‌چاله‌ای» باشند.
ویژگی‌های سیاه‌چاله BiRD
- جرم تقریبی: ۱۰۰ میلیون برابر خورشید
- فاصله از زمین: حدود ۱۲.۵ میلیارد سال نوری
- موقعیت: نزدیک به اختروش شناخته‌شده J1030
- نشانه‌های طیفی: خطوط هیدروژن یونیزه‌شده (پاشن گاما) و هلیوم
این داده‌ها نشان می‌دهد BiRD شباهت زیادی به دو نقطه قرمز کوچک دیگر دارد که پیش‌تر شناسایی شده بودند.
چرا BiRD پدیده‌ای خاص است؟
سیاه‌چاله‌ها به‌طور مستقیم نوری ساطع نمی‌کنند، اما زمانی که در میان حجم عظیمی از ماده قرار گیرند، با بلعیدن آن‌ها اختروش‌های درخشانی ایجاد می‌کنند. نکته عجیب درباره BiRD این است که برخلاف انتظار، تابش پرقدرت پرتو ایکس از اطراف آن مشاهده نشده است. اخترشناسان احتمال می‌دهند این سیاه‌چاله در پوششی ضخیم از گاز و غبار پنهان باشد که تابش پرانرژی را جذب می‌کند و تنها نور فروسرخ را عبور می‌دهد.
اهمیت کشف BiRD برای اخترفیزیک
کشف BiRD نشان می‌دهد نقاط قرمز کوچک برخلاف تصور گذشته، حتی در دوره ظهر کیهانی نیز به‌وفور وجود داشته‌اند. این یافته می‌تواند سرنخ‌های تازه‌ای درباره چگونگی شکل‌گیری و رشد سریع سیاه‌چاله‌های عظیم در جهان اولیه ارائه دهد.
چشم‌انداز پژوهش‌های آینده
اخترشناسان اکنون در تلاش‌اند تا نمونه‌های بیشتری از نقاط قرمز کوچک را شناسایی و بررسی کنند. هدف آن‌ها دستیابی به تصویری کامل‌تر از این اجرام مرموز و نقش آن‌ها در تکامل کیهان است. تلسکوپ جیمز وب با توانایی بی‌نظیر خود در رصد نور فروسرخ، همچنان کلید اصلی گشودن این رازهای کیهانی به شمار می‌رود.
جمع‌بندی: سیاه‌چاله BiRD با جرمی صد میلیون برابر خورشید، نه‌تنها یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات تلسکوپ جیمز وب است، بلکه می‌تواند معمای دیرینه رشد سریع سیاه‌چاله‌های غول‌پیکر در کیهان آغازین را روشن‌تر کند. این کشف تازه نشان می‌دهد ما هنوز در ابتدای راه شناخت جهان بی‌کران هستیم.
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.
