عدس پلو، یکی از غذاهای سنتی و محبوب ایرانی، به ویژه در ایام خاص مذهبی مانند ماه محرم، جایگاه ویژه‌ای دارد. بسیاری از خیرین که قصد دارند در این مناسبت‌ها نذری بدهند، به دنبال دستور پختی دقیق و جامع برای تهیه عدس پلو نذری در حجم بالا هستند. این غذا با وجود سادگی مواد اولیه، بسیار مقوی و آماده‌سازی آن، برخلاف تصور رایج، چندان دشوار نیست. در ادامه، در این مطلب از شادمگ، روش کامل و گام‌به‌گام تهیه عدس پلو نذری برای ۱۰۰ نفر را به شما آموزش می‌دهیم.
مواد اولیه مورد نیاز برای عدس پلو نذری ۱۰۰ نفره
برای طبخ عدس پلو نذری برای ۱۰۰ نفر، رعایت نسبت دقیق مواد اولیه از اهمیت بالایی برخوردار است. برای دستیابی به طعم بی‌نظیر عدس پلو نذری، مواد زیر را آماده کنید:
- برنج: ۱۰ کیلوگرم
- عدس: ۵ کیلوگرم
- کشمش: ۳ کیلوگرم
- پیاز: ۵ کیلوگرم
- روغن: ۳ لیتر
- زعفران: به مقدار کافی (برای عطر و رنگ دلنشین)
- نمک و فلفل: به میزان دلخواه
- دارچین: ۵۰ گرم
نکته کلیدی: استفاده از زعفران مرغوب، ظاهر و طعم غذای شما را بسیار دلپذیر می‌کند. همچنین، ادویه‌های مناسب به خوشمزگی عدس پلو می‌افزایند. انتخاب مواد تازه و تمیز نیز تضمین‌کننده کیفیت و طعم نهایی بی‌نظیر عدس پلو نذری شما خواهد بود.
مراحل گام‌به‌گام تهیه عدس پلو نذری برای ۱۰۰ نفر
- آماده‌سازی اولیه برنج: در نخستین گام، برنج را حداقل چند ساعت پیش از پخت با آب و نمک خیس کنید تا به خوبی آماده پخت شود و هنگام طبخ، ظاهر دانه دانه خود را حفظ کند. سپس برنج را در دیگ بزرگ مخصوص پخت نذری ریخته و زمانی که نیم‌پز شد، آن را آبکش کرده و کنار بگذارید.
- پخت عدس: در این مرحله، عدس‌ها را جداگانه شسته و مانند برنج، در یک قابلمه با آب و مقدار کمی نمک بپزید تا نرم شوند. توجه داشته باشید که عدس‌ها نباید له شوند و باید شکل خود را حفظ کنند. پس از پخت، عدس را نیز آبکش نمایید.
- تهیه پیاز داغ: پیازها را به صورت خلالی خرد کرده و در روغن فراوان طلایی کنید. مقداری از پیاز داغ آماده شده را برای تزئین نهایی عدس پلو کنار بگذارید.
- لایه‌بندی مواد و دم کشیدن: اکنون نوبت به ترکیب مواد در دیگ اصلی است. به صورت لایه‌لایه، ابتدا مقداری برنج آبکش‌شده، سپس عدس، پیاز داغ، کمی زعفران دم‌کرده، دارچین، نمک و فلفل را اضافه کنید. این روند را تا اتمام مواد ادامه دهید. سپس درب دیگ را محکم بسته و اجازه دهید عدس پلو نذری شما حدود یک ساعت با حرارت ملایم دم بکشد تا عطر و طعم مواد به خوبی در هم آمیخته شوند.
- تفت دادن کشمش و تزئین نهایی: در مرحله پایانی، کشمش‌ها را پیش از سرو در مقداری روغن با حرارت کم تفت دهید تا پف کرده و براق شوند. این کشمش‌های تفت‌داده‌شده را برای تزئین روی عدس پلوی آماده شده بریزید.
تهیه عدس پلو نذری برای ۵۰ نفر (با گوشت چرخ‌کرده)
اگر قصد دارید عدس پلو نذری برای ۵۰ نفر با افزودنی گوشت چرخ‌کرده تهیه کنید، دستور پخت تقریباً مشابه است، با این تفاوت که باید مقادیر مواد اولیه را متناسب با تعداد کمتر، تنظیم نمایید. استفاده از گوشت چرخ‌کرده، طعم و عطر ویژه‌ای به عدس پلو می‌بخشد و آن را برای مهمانی‌ها و نذری‌ها به گزینه‌ای عالی تبدیل می‌کند.
مواد لازم برای عدس پلو نذری با گوشت چرخ‌کرده (۵۰ نفر):
- برنج: ۸ کیلوگرم
- عدس: ۴ کیلوگرم
- گوشت چرخ‌کرده: ۲ کیلوگرم
- کشمش: ۱.۵ کیلوگرم
- پیاز سرخ‌شده: ۴۰۰ گرم
- زعفران دم‌کرده: به میزان دلخواه
- روغن: ۱.۵ کیلوگرم
- نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین: به مقدار کافی
نکته مهم: همیشه از مواد تازه استفاده کنید. کیفیت مواد اولیه و نسبت صحیح آن‌ها، نقش حیاتی در نتیجه نهایی و خوش‌طعمی غذای شما خواهد داشت.
مراحل پخت عدس پلو با گوشت چرخ‌کرده (۵۰ نفر):
- آماده‌سازی اولیه مواد: برنج و عدس را به خوبی پاک کرده و چندین ساعت در آب خیس کنید. خیساندن عدس از شب قبل، پخت آن را آسان‌تر می‌کند. برنج نیز به یک تا دو ساعت خیساندن نیاز دارد تا هنگام پخت، دانه‌های آن به هم نچسبند. کشمش‌ها را نیز به دقت پاک کرده، شسته و خیس کنید تا ناخالصی نداشته باشند. رعایت این نکات، کیفیت غذا را برای تعداد بالا تضمین می‌کند.
- پخت و آماده‌سازی عدس: آب عدس‌های خیس‌خورده را دور بریزید. سپس عدس‌ها را در قابلمه ریخته و با آب تازه روی حرارت متوسط قرار دهید. اجازه دهید تا عدس‌ها نرم شوند، اما به هیچ وجه له نشوند؛ زیرا در مرحله بعدی با برنج دم می‌کشند و نباید حالت خمیری پیدا کنند. زمان پخت بستگی به نوع عدس دارد، اما معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه کافی است. در صورت نیاز، کمی آب اضافه کنید اما از آبکی شدن عدس پرهیز کنید. پس از پخت، عدس را آبکش کرده و آماده لایه‌بندی با برنج کنید.
- تهیه گوشت قلقلی (قلقلی): گوشت چرخ‌کرده را با پیاز رنده‌شده و آب گرفته‌شده، سیر رنده‌شده و ادویه‌هایی مانند دارچین، نمک، فلفل، زردچوبه و کمی آرد نخودچی به خوبی ورز دهید تا کاملاً منسجم شود. مخلوط گوشت را حدود نیم ساعت در یخچال قرار دهید تا بافت قلقلی‌ها هنگام پخت حفظ شود. سپس، کوفته‌های ریزی درست کرده و در روغن داغ سرخ کنید تا طلایی و خوش‌رنگ شوند. این مرحله، عطر و طعم مطلوب و ظاهری مناسب برای پذیرایی به غذا می‌بخشد.
- پخت کامل عدس پلو نذری: در دیگ بزرگ مخصوص نذری، ابتدا ته دیگ مورد نظر خود (مانند تکه‌های نان یا ورقه‌های سیب‌زمینی) را بچینید. سپس یک لایه برنج آبکش‌شده، یک لایه عدس، مقداری گوشت قلقلی و پیاز داغ اضافه کنید. همین روند را تا اتمام مواد ادامه دهید. در هر لایه، کمی دارچین و فلفل نیز اضافه کنید تا طعم و رنگ بهتری به غذا بدهید. دیگ را روی حرارت متوسط قرار دهید و پس از بالا آمدن بخار، با استفاده از دم‌کنی، اجازه دهید عدس پلو به طور کامل دم بکشد. این مرحله معمولاً بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت زمان می‌برد.
- تفت دادن کشمش و تزئین: در حین دم کشیدن عدس پلو، کشمش‌های خیس‌خورده را آبکش کرده و در تابه با مقدار کمی روغن و حرارت ملایم تفت دهید تا نرم و پفکی شوند. برای طعم شیرین‌تر و ظاهری زیباتر، می‌توانید مقداری زرشک یا خرمای بدون هسته را نیز با کمی دارچین و روغن تفت دهید و برای تزئین روی عدس پلو آماده کنید. استفاده از این مواد، علاوه بر زیبایی، به خوش‌خوراک شدن غذای نهایی کمک می‌کند.
- سرو و نکات مهم: پس از دم کشیدن کامل عدس پلو نذری، با کفگیر مخصوص، آن را در ظرف‌های بزرگ نذری یا ظروف یکبار مصرف بریزید. می‌توانید ابتدا کمی برنج سفید را با زعفران مخلوط کنید تا برای تزئین استفاده شود. روی هر پرس، مقداری گوشت قلقلی و کشمش یا زرشک بریزید. بسته به سلیقه، از مغز گردوی خردشده نیز می‌توان برای تزئین بهره برد. نکته مهم این است که غذا را بلافاصله پس از آماده شدن سرو کنید تا گرم و خوش‌عطر باقی بماند و بهترین طعم را به مهمانان و نیازمندان ارائه دهد.