مقدمه
بوی بدن مسئله‌ای آزاردهنده است که تا ۱۵٪ از افراد را در طول عمر حداقل یک‌بار دچار مشکلات اجتماعی و روانی می‌کند (بر اساس آمار انجمن بین‌المللی هایپرهیدروز). عوامل متعددی مثل رژیم غذایی، بهداشت شخصی و بیماری‌های زمینه‌ای بر بوی بدن تأثیر دارند؛ اما نقش کمبود ریزمغذی‌ها به‌ویژه ویتامین‌های B₁₂، D و C در این میان کمتر شناخته شده است.
چرا بوی بدن تغییر می‌کند؟
عرق انسان ذاتاً بی‌بوست، اما باکتری‌های سطح پوست (به‌ویژه گونه‌های Corynebacterium) پروتئین و اسیدهای چرب را تجزیه کرده و ترکیبات گوگرددار تولید می‌کنند که بوی نامطبوع ایجاد می‌کنند. اگر سلامت پوست یا تعادل باکتری‌ها به هم بخورد، مقدار و ترکیب این ترکیبات تغییر کرده و بو تشدید می‌شود.
نقش کلیدی ۳ ویتامین
- ویتامین B₁₂ (کوبالامین) کمبود این ویتامین می‌تواند ترکیب اسیدی عرق را تغییر داده و محیط رشد باکتری‌ها را تسهیل کند. همچنین کمبود B₁₂ با خشکی و خارش پوست و افزایش هایپرپیگمانتاسیون همراه است که خود به تجمع باکتری‌ها کمک می‌کند. میزان توصیه‌شده روزانه برای بزرگسالان، ۲.۴ میکروگرم است (NIH).
- ویتامین D به‌عنوان «ویتامین آفتاب»، علاوه بر تنظیم جذب کلسیم و ایمنی، بر تعریق موثر است. تحقیقات نشان می‌دهند کمبود D با تعریق بیش از حد به‌ویژه در ناحیه سر و تغییر میکروبیوم پوست مرتبط است. دُز روزانه ۶۰۰–۸۰۰ واحد بین‌المللی (IU) برای افراد ۱۹–۷۰ ساله توصیه می‌شود.
- ویتامین C (اسید اسکوربیک) این آنتی‌اکسیدان قوی در سنتز کلاژن نقش دارد و ساختار سالم پوست و غدد عرق را حفظ می‌کند. کمبود ویتامین C می‌تواند به تضعیف سد محافظتی پوست و افزایش احتمال عفونت‌های باکتریایی منجر شود. مقدار روزانه پیشنهادی برای مردان ۹۰ میلی‌گرم و برای زنان ۷۵ میلی‌گرم است.
منابع غذایی پیشنهادی
- ویتامین B₁₂: جگر گوساله، ماهی سالمون، تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب
- ویتامین D: ماهی چرب (ماهی تن، سالمون)، تخم‌مرغ با زرده پررنگ، قارچ‌های نوردهی‌شده
- ویتامین C: فلفل دلمه‌ای قرمز، کیوی، مرکبات (پرتقال، گریپ‌فروت) و بروکلی
جمع‌بندی
بازنگری در رژیم غذایی و جبران کمبود ویتامین‌های B₁₂، D و C می‌تواند با بهبود سلامت پوست، تنظیم فرآیند تعریق و متعادل‌سازی میکروبیوم پوست به کاهش بوی نامطبوع بدن کمک کند. در صورت تداوم بو یا تعریق غیرعادی، حتماً برای آزمایش و مشاوره تخصصی به پزشک متخصص رجوع کنید.
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.
