لجبازی کودکان و نقش والدین در شکل‌گیری رفتار
شخصیت و رفتار کودکان در بستر تجربه‌های روزمره و سبک فرزندپروری والدین شکل می‌گیرد. بسیاری از والدین ناخواسته با شیوه‌های تربیتی نادرست، زمینه بروز رفتارهای سرسختانه و لجبازی را در فرزند خود تقویت می‌کنند. شناخت این الگوها و جایگزینی آن‌ها با روش‌های صحیح می‌تواند مسیر تربیت را هموارتر کند.
چرا کودکان لجباز می‌شوند؟
کارشناسان معتقدند لجبازی کودکان اغلب واکنشی به فشارهای بیرونی یا احساس نادیده گرفته شدن است. زمانی که والدین تنها بر دستور دادن و اجبار تمرکز می‌کنند، کودک برای اثبات استقلال خود به مخالفت و سرسختی روی می‌آورد. در واقع، لجبازی نوعی زبان کودک برای بیان نیازها و احساسات پنهان است.
تکنیک مؤثر برای کاهش لجبازی کودکان
یکی از روش‌های کاربردی برای مدیریت لجبازی، گفت‌وگوی همدلانه با کودک است. والدین می‌توانند با گوش دادن فعال و نشان دادن درک نسبت به احساسات فرزند، فضای امنی برای بیان خواسته‌ها ایجاد کنند. در این شرایط، کودک کمتر احساس می‌کند که باید با مخالفت و لجاجت از خود دفاع کند.
- به جای دستور مستقیم، انتخاب‌های محدود اما واقعی در اختیار کودک قرار دهید.
- به احساسات او نام بدهید؛ مثلاً بگویید: «می‌دانم ناراحت شدی چون نمی‌توانی الان بازی کنی.»
اشتباهات رایج والدین در برخورد با کودک لجباز
بسیاری از والدین ناخواسته با رفتارهایی مانند تهدید، مقایسه یا بی‌توجهی، شدت لجبازی را افزایش می‌دهند. تکرار این اشتباهات نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه باعث می‌شود کودک برای جلب توجه یا اثبات خود، بیشتر مخالفت کند.
راهکارهای جایگزین برای تربیت مثبت
کارشناسان توصیه می‌کنند والدین به جای تمرکز بر کنترل مطلق، بر ایجاد ارتباط مؤثر و آموزش مهارت‌های حل مسئله تمرکز کنند. این رویکرد نه‌تنها لجبازی را کاهش می‌دهد بلکه اعتمادبه‌نفس و مسئولیت‌پذیری کودک را نیز تقویت می‌کند.
جمع‌بندی
لجبازی کودکان بخشی طبیعی از روند رشد آن‌هاست، اما با به‌کارگیری تکنیک‌های ارتباطی درست و پرهیز از اشتباهات رایج، می‌توان این رفتار را مدیریت کرد. والدینی که به جای اجبار، بر همدلی و گفت‌وگو تکیه می‌کنند، فرزندانی آرام‌تر، مسئولیت‌پذیرتر و با اعتمادبه‌نفس‌تر پرورش خواهند داد.
عادله نیک‌نژاد
او فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری با گرایش رسانه‌های دیجیتال است. فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در حوزه بازی‌های ویدیویی و محتوای آنلاین آغاز کرد. وی پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وب‌سایت‌های سرگرمی مشغول به کار شد و در حال حاضر، دبیر بخش اخبار و محتوای دیجیتال در یک سایت معتبر سرگرمی است.
