در تازه‌ترین مطالعه وبینار «وضعیت فرزندآوری و سیاست‌های تشویقی در ایران»، ۵۸ درصد از خانواده‌ها تمایل خود را به داشتن ۳ تا ۵ فرزند اعلام کردند؛ آماری که نشان می‌دهد گرچه میزان تولد از سال ۹۴ روند نزولی داشته، اما با سیاست‌های حمایتی دولت فرصت بازگشت به مسیر افزایشی وجود دارد.
کاهش جمعیت زنان در سن باروری و پیامدهای آن
میانگین سن باروری در ایران ۲۰ تا ۴۰ سال است و طی یک دهه اخیر، جمعیت این گروه سنی نزدیک به ۵۵۷ هزار نفر کاهش یافته است. کارشناسان اصلی‌ترین دلیل افت ولادت‌ها را کاهش تعداد زنان در سن فرزندآوری می‌دانند و هشدار می‌دهند تا زمانی که این کاهش جبران نشود، حتی بالاترین مشوق‌ها نیز نمی‌تواند روند نزولی موالید را معکوس کند.
تأثیر قانون جوانی جمعیت و مهم‌ترین مشوق‌ها
از زمان تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (۱۴۰۰)، روند کاهش موالید کند شده و در دو سال اخیر میزان افت سالانه از ۱۰۷ هزار به ۱۷ هزار نفر رسیده است. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، تا کنون:
- ۸۴ درصد متقاضیان وام ازدواج، با رقم ۱۲ برابر پیشین، موفق به دریافت آن شده‌اند
- ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو به مادران و ۱۰۰ هزار قطعه زمین به متقاضیان واجد شرایط تخصیص یافته است
پیامدهای نتایج جدید
آمار ۵۸ درصدی خانواده‌های علاقه‌مند به ۳ تا ۵ فرزند، در کنار کاهش گرایش به تک‌فرزندی و دوفرزندی، به دو نکته کلیدی اشاره دارد:
- اقبال عمومی به سنت بزرگ‌ترشدن خانواده، اگرچه نیازمند تأمین امنیت شغلی و رفاه اجتماعی است
- اهمیت حفظ و توسعه خدمات بهداشتی، آموزشی و مسکن برای مادران و کودکان تا انگیزه واقعی برای فرزندآوری شکل گیرد
با وجود این تحولات مثبت، کارشناسان تأکید می‌کنند که استمرار این روند وابسته به تقویت زمینه‌های اشتغال زنان، توسعه مراقبت‌های قبل و بعد از زایمان و تعمیق فرهنگ حمایت از خانواده‌های پرجمعیت است. ادامه پایش جمعیت‌های هدف و اصلاح سیاست‌ها در هر استان می‌تواند تضمین‌کننده بازگشت پایدار ایران به مسیر افزایش موالید باشد.
